“I do not often look at old family pictures. Via Facebook, I am getting so many new photographs and video’s, sometimes it feels as if I continue to see my family and friends as they are, as if these new images replace what is in my memory.”
I am Nisma Al Aklouk, I am a writer from Gaza. Gaza is where I lived all my life, where I went to school and worked for two years as a high school teacher in mathematics.
When I arrived in Brussels, life was very different. Gaza is a country under siege. Nobody comes in or out. There are very little different cultures living in Gaza yet that is the main aspect of my new life in Brussels. Living in a city with so many nationalities and languages, it is hard to explain how that feels. I used to read about Europeans, Moroccans or Algerians. I used to know some of them via social media. But here I meet them in person and learn about their culture and perspectives. Gaza, under the siege, has evolved into a somewhat closed and narrow-minded environment. Brussels is the opposite of that. That is the essence of my new life and it also influences how I look back at my previous one.
“Why did you choose to move to Belgium?”
In fact, I did not choose to live in Belgium specifically, it is very difficult to find opportunities to leave Gaza and when this one presented itself, I took it. It turned out very well for me, I am very happy here.
“Did you meet your family in the meantime? Have they come to visit you?”
No, not yet. I would love that but that is more difficult than you think. The border with Egypt is closed most of the time, even if you manage to leave to Egypt, it is not obvious to enter Gaza again. So a meeting with my family, even if we want to make this happen, is not an easy thing to do. I want to travel to Egypt myself; maybe we can meet while I am there. In the meantime, we keep in touch via social media. That is not enough of course, I want to touch them, hug them… but that’s how it is. We have to accept that and look to what the future brings.
I do not look often at old pictures from my friends and family. Via Facebook, I am getting so many new photographs and video’s, sometimes it feels as if I can continue to see them as they are, as if these new images continue to replace what is in my memory.
“Do you see yourself returning to Gaza in the future?”
For the moment, I cannot. You should know that I feel very much at home, here in Brussels. During a short trip to Paris, a few weeks ago, I noticed how I missed my home in Brussels. That felt very strange, I never expected this to happen. So for now, Belgium is home. But if the war is over and things change in Gaza, I would love to go back, and teach again.
Sometimes it are small things here in Belgium that make me think of Gaza. When I hear airplanes -I live near Brussels airport- I always think about the fighter jets. And when I smell diesel, I hear the electricity generator we used to cook. Then the smell of diesel is replaced by the smell of Palestinian food. There are a lot of Arab restaurants in Brussels, mostly Lebanese and that is good, I go there often with friends. Also, if I can find the ingredients, I cook at home. Maqluba and Fattah are two of my favorite dishes. Another reason for me to think back about Gaza is my teaching. I teach Arab to children from Arab families in Brussels. At school, these children only learn English, French or Dutch and for many Arab families, it is important that they can also read and write Arab. I was a mathematics teacher in Gaza and now a language teacher in Brussels (smiles). Life can be funny.
Nisma is a writer and when we discussed how she remembers Palestine, she graciously offered to share the following short story, translated into Dutch. The life of a Palestinian abroad is multilingual, that’s for sure.
Gaza in de tram
Een man, net als ik in Gaza geboren. Had nooit een andere stad gekend. Meer dan dertig jaar lang had hij nooit anders gezien dan haar Noord en Zuid. Nooit kuste hij een andere stad, en nu smolt hij samen met een ander land.
“Misschien verraad ik Gaza door hier mijn vrijheid tegemoet te gaan, terwijl zij daar worden gewurgd door de blokkade. Ik geneer me dat ik dag en nacht elektriciteit geniet terwijl men er daar urenlang naar moet smachten. Dat weerhoudt me er niet van te genieten van mijn eindelijk herwonnen vrijheid. Toch is mijn geluk niet compleet, mijn blijheid maar tijdelijk, en stemt deze vrijheid mij niet langer tevreden.”
Ik nam weer eens de tram, zoals altijd wanneer de verveling toeslaat. Ik stap dan in zonder specifieke bestemming, laat me meevoeren op een ontdekkingstocht naar een buurt die ik nog niet eerder had bezocht, en pas wanneer het de tram goeddunkt, stap ik weer uit!
Zittend in de stoel die wat verhoogd is ten opzichte van de rest, die bedoeld is voor senioren en kinderen, dutte hij zomaar weg. Hij oogde erg kalm in zijn slaapje, en ik voelde de behoefte om zijn slaperige gezicht op mijn borst te leggen om het te strelen, tot hij ontspannen in slaap zou vallen. Hij had last van zijn nek, de pijngrimassen dansten over zijn gezicht, maar zijn hevige vermoeidheid verhinderde dat hij zijn ogen opende. Ik zou het hebben gedaan, maar vreesde zijn reactie als hij wakker zou schrikken van een plotseling naderende vreemde die alleen maar zijn hoofd wat steun wilde bieden zodat hij wat lekkerder zou kunnen slapen.
- Wat wil ik graag bij iemand horen! Of iemand vragen om bij mij te horen…
Daar zat hij dan, met grote moeite opende hij zijn oogleden toen de tram stopte om een meisje in te laten stappen. Ze had een honingachtige huidskleur, twee betoverende ogen en iets verhoogde jukbeenderen, wat haar gezicht nog mooier maakte. Ze droeg een formeel jasje en een lange broek. Op haar gezicht was geen spoor van make-up te bekennen, wat ze ook niet nodig had met haar van nature stralende huid. Ze leek diep in gedachten verzonken, zo diep dat ze nergens anders meer oog voor had. En zoals het eruit zag, waren het nogal ernstige gedachten.
Geen van de passagiers had aandacht voor haar goddelijke schoonheid. De blikken van de mannen en vrouwen waren allemaal gericht op dat andere instappende meisje. Zij droeg een kort rokje, onder een hemdje met dunne bandjes die de zachtheid van haar schouders en de rondheid van haar borsten accentueerden.
Haar ogen waren niet lichtbruin, en ook niet zwart, en ook haar haar was niet lichtbruin of zwart, maar desondanks maakte zij iets los bij de menigte. Bij mij niet, want ze leek niet op mijn stad. Ik was namelijk al volledig in de ban van dit prachtige schepsel dat opnieuw zijn ogen sloot en weer in slaap viel.
- Hij deed me denken aan Gaza!
Ik hoorde twee kleine meisjes fluisteren over een jongen die bij de achterdeur stond en die op zijn beurt naar hen gluurde zonder te laten blijken wie van de twee hij het leukst vond. Of misschien wist hij zich nog geen houding aan te nemen tegenover zijn twee aanbidders en hun concurrentiestrijd om hem! En ik herkende mezelf in zijn weifeling.
Mijn kleintje was nog steeds rustig in slaap op zijn stoel en sloeg geen acht op de twee meisjes, of dat mooie meisje met het bruine haar, dat haar liefje kuste zonder zich daarbij te laten storen door de drukte in de tram. Hun werelden waren in elkaar verweven, hun liefde zonneklaar voor eenieder die toekeek. Ondertussen vroeg ik me af, en misschien een ander die net als ik alleen was ook: “zal hun liefde lang standhouden? Of zullen ze uit elkaar gaan?”
Mijn verhaal met Gaza heeft veel met hen gemeen. Hoe vaak heb ik niet in het openbaar met haar staan zoenen? Zelfs vandaag de dag wordt Gaza daar nog gestraft terwijl ik hier een vrij man ben.
Je zou denken dat de naam Gaza past bij een mooi meisje, dat wordt gestraft omdat ze over een goddelijke aantrekkingskracht beschikt. Een meisje naar wie beschuldigend met de vinger wordt gewezen, met een blik vol twijfel en onzekerheid, en zodra ze dan hun fout inzien zeggen ze: “Aannames zijn soms bedrieglijk! Vergeef het ons, we dachten dat het een koket vrouwtje was, maar het is juist een knappe jongen die door de wereld werd misleid.”
- Ik houd van je, Gaza, want je vergaf zonder moeite mijn zonden, en de valse beschuldigingen zijn aan de dochter van de buren blijven kleven.
Van alle verschillende hier aanwezige nationaliteiten, uit bijna de hele wereld, ben ik in staat de talen te onderscheiden, slechts door ernaar te luisteren. Niet dat ik de betekenis van het gesprek begrijp; de meesten van hen spreken in het Turks of het Marokkaans Arabisch. Ik heb hier geleerd de talen van elkaar te onderscheiden zonder ze te verstaan, en dat onderscheidend vermogen hebt u me gegeven, o Brussel!
Het mooie schepsel bewoog in zijn stoel, en ik zou hebben gezworen dat ik de geur van Gaza rook in zijn parfum. Er ging een heerlijke siddering door me heen, een die ik nooit had gevoeld in de armen van een mooi meisje dat bereid was om mij te bevredigen.
Daar stonden dan die twee meisjes met elkaar te spreken in het Frans, zo zachtjes dat ik het bijna niet kan horen, de een blond en de ander met zwart haar, wat een mooi contrast opleverde. Hun gefluister werd onderbroken door het overgaan van een telefoon. Die met het zwarte haar antwoordde in haar Arabische volksdialect: Inderdaad! Ik ben niet zo “open” dat hij mij zou kunnen versieren!! Een Europese heeft veel meer ruimte! Die heeft zelfs een Arabisch vriendje!
Ik wilde niet lachen, en als een idioot wilde ik eigenlijk op haar af stappen om haar mee uit te vragen, als dat haar gerust zou hebben gesteld. Ik zou haar dan niet vragen mij in ruil daarvoor iets te geven, en ook niet van haar eisen dat ze “open” zou zijn. Die kleine meisjes die met groot gemak verliefd worden, om zich later met nog groter gemak in een andere liefde te storten, die deden me al niets meer. Ze zal haar twintigjarige leeftijd nog wel ontgroeien, en dan zal ze weten hoe dom ze was toen ze huilde om ruïnes waarvan de contouren later verdwijnen.
Ah, mijn kleine deed zijn ogen open en ik wilde zo graag dichterbij komen en hem in mijn armen wikkelen, en een zoen op zijn gezicht drukken. Waarom bracht nu specifiek hij zo’n sentimentele misselijkheid bij mij teweeg, en waarom voelde juist hij me zo na?! Daar zat hij, voor mijn neus, de geur van de zee te verspreiden. Ik kon de zoute smaak bijna proeven in mijn mond!
Onze blikken ontmoetten elkaar even. Hij besteedde verder geen aandacht aan mij, en viel zo weer in slaap.
Het was alsof hij Gaza had aangetrokken, alsof hij de geur van haar haven droeg, het parfum van haar zand op had gedaan. Waarom negeerde hij me?!
- Was Gaza soms boos omdat ik buiten haar muren een beetje van mijn vrijheid terugkreeg?
Normaal gesproken stap ik met een strak gezicht de tram in zonder de andere passagiers op te merken, maar vandaag besloot ik te zien wat ik eerder altijd over het hoofd had gezien. Want hier zag ik Gaza, en begon ik de dingen te zien die ik zo gewend was te zien. Ze waren niet vreemd meer. Ze gingen zelfs bij mijn leven horen.
Daar zat mijn kleintje dan, wellicht al bijna vijf jaar oud, nog altijd in een staat van rust. Hij werd gewiegd door het draaien van de motor. Ik was nog steeds in een staat van verwarring over zijn onschuld die mij naar hem toe trok alsof hij uit mij was voortgekomen, geboren uit een vrouw waar ik in afwezigheid intiem mee was geweest, en die hem had gebaard en vervolgens voor mij achter had gehouden. Hij is mijn kind! Hij heeft het voorkomen van Gaza, de geur van Gaza en de pracht van Palestina!
- Waarom, vrouw, heb jij mijn kind voor me achtergehouden?!
Ik keek naar zijn moeder die een Latijnse achtergrond had, wat overduidelijk te zien was aan haar gezicht, haar bronzen huidskleur en opvallende charmes. Ze had een slank figuur. Erg mooi. Ik probeerde me te herinneren of zij niet op zijn minst één keer mijn levensbed was beland. Hoe vastbesloten ik ook was om me het te herinneren, mijn geheugen liet mij in de steek. Dit kind moest wel van mij zijn! Ik bleef me afvragen: is er ooit een Latijnse vrouw in mijn leven geweest?
Ze was druk in gesprek met een vrouw van ergens in de zestig met mooie, lichtblauwe ogen. Het verstrijken van de jaren was duidelijk aan haar gezicht te zien, maar haar schoonheid en de heldere glinstering in haar ogen waren bewaard gebleven. Ze kwam heel sympathiek op me over toen ze in lieve bewoordingen over mijn zoon sprak, en hem een knapperd noemde. Hoe kan Gaza ook niet mooi zijn?! Het moet wel zo zijn, aangezien ze een brouwsel van goddelijke schoonheid is. En wat voor brouwsel!
Een brouwsel van schoonheid en de brandende hel op aarde, zo is de toestand in Gaza te omschrijven.
De tram kwam in beweging, net als de sterke gevoelens die mij aanspoorden mijn kind terug te winnen. Mijn kind, dat me vijf jaar lang ontnomen was. Een periode waarin ik mijn legitieme rechten als zijn vader niet kon uitoefenen.
Daar stonden ze dan, stiekem te gluren naar dat meisje van in de twintig waarvan de haren vrij over haar blote schouders stroomden, terwijl ik probeerde te gluren naar mijn vroegere vrijgezellenjaren, en mijn best deed de moeder van dit kind met geweld in mijn leven te forceren. Het was alsof ik Gaza toeliet mijn vrijheid binnen te treden!
- Ik wil dat haar zoon mijn kind is! En ik wil hem in vrijheid!
De tram stopte opnieuw en ditmaal voor een groep die de tramkaartjes controleert, opdat we niet zonder te betalen instappen. Dit zijn spontane verrassingsacties, die ze dus niet op gezette tijden uitvoeren.
Het duurde slechts enkele seconden voordat een jonge jongen snel probeerde de straat op te vluchten, maar het geluk bleek niet aan zijn zijde. Hij werd omsingeld en door de controleurs bij de kraag gevat vanwege zijn vluchtpoging. Dit gaf twee andere jongens de kans om ongezien weg te komen, doordat iedereen zich liet amuseren door die arme jongen, die nota bene begon te huilen. Misschien verbleef hij wel illegaal in Brussel, en veroorzaakte zijn aanhouding zonder dat hij verblijfspapieren kon tonen een groot probleem voor hem. Óf de gevangenis, óf een gedwongen terugkeer naar zijn land van herkomst.
Ik had opgekeken, en het tafereel had me maar kort afgeleid. Toen keek ik naar die voorste zitplaats waar Gaza op had gezeten, in de vorm van een wonderschoon schepsel, dat kind dus, en ik trof hem daar niet meer aan. Opnieuw had zijn moeder mij zonder waarschuwing verlaten, en had ze Gaza van me ontvoerd. En nog steeds herinner ik me niet wanneer zijn moeder in mijn bed belandde! Misschien wel nooit!
So proud of you nisma 🙂